12 veelgemaakte fouten bij avondfotografie en nachtfotografie

Er komt een hoop kijken bij avondfotografie! Er zijn veel dingen die je foto negatief kunnen beïnvloeden als je die vergeet. Door dit artikel te lezen maak je deze fouten niet meer. Dit zijn 12 veelgemaakte fouten bij avondfotografie en nachtfotografie.

Tip 1. Geen goed statief gebruiken

Dat je een statief moet gebruiken tijdens avondfotografie mag duidelijk zijn. Stabiliteit bij het gebruiken van lange sluitertijden is van groot belang. Elke trilling kan je foto volledig onbruikbaar maken, hoe klein die trilling ook is. Het is noodzakelijk om alle trillingen te voorkomen en dat doe je voor het grootste gedeelte door een goed statief te gebruiken. Wat ik regelmatig zie tijdens mijn workshops is dat er goedkopere kunststof statieven gebruikt worden. Al heel snel zie je dat de stabiliteit te wensen overlaat. Dat is hartstikke zonde, want dat betekent dat je niets aan je statief hebt!

Oriënteer je goed voordat je een statief koopt en koop niet de eerste de beste die je tegenkomt. Een statief heeft veel verschillende eigenschappen. Denk aan materiaal, minimale en maximale hoogte, het soort statiefkop, noem maar op. Net als dat je apparatuur een investering is voor de toekomst, zo is een statief dat ook. In mijn gratis e-book ‘waar let je op bij aankoop van een goed statief‘ ga ik hier uitgebreid op in.

Tip 2. Beeldstabilisatie aan laten staan

Als je uit de hand fotografeert is beeldstabilisatie hartstikke fijn. Het corrigeert kleine trillingen die je maakt als je uit de hand fotografeert. Als je op statief fotografeert heb je die beeldstabilisatie niet nodig. De camera staat inmiddels al stabiel. Als je de beeldstabilisatie aan laat staan terwijl je camera op statief staat, dan kan de beeldstabilisatie soms in werking treden. Dit komt doordat de beeldstabilisatie in essentie zijn eigen trillingen detecteert. Het gevolg is een onscherpe foto. Die onscherpte is niet in alle gevallen meteen zichtbaar, maar op 100% kan dit wel het geval zijn. Leer jezelf aan om de beeldstabilisatie uit te zetten als je op statief staat.

Let op: niet elke lens heeft beeldstabilisatie en het kan zijn dat jouw camera in-body stabilisatie heeft. Dan zit de beeldstabilisatie niet in je camera, maar in je body. Aan die stabilisatie hoef je niets te doen, want deze heeft geen invloed op de scherpte. Het is niet gemotoriseerd. Vergeet niet om stabilisatie aan te zetten als je weer vanuit de hand gaat fotograferen.

Tip 3. Geen afstandsbediening of zelfontspanner gebruiken

Ook deze veel gemaakte fout heeft invloed op je scherpte. Handmatig op de ontspanknop drukken om scherp te stellen of om een foto te maken zorgt ook voor trillingen! Deze trillingen kan je voorkomen door een afstandsbediening te gebruiken. Heb je geen afstandsbediening? Gebruik dan de zelfontspanner van je camera. Je kan je camera zo instellen dat de camera een foto maakt na bijvoorbeeld 2, 5 of 10 seconden. Zet die zelfontspanner op minimaal 5 seconden voor een veilige marge.

Tip 4. Spiegelopklapfunctie

Het open- en dichtklappen van de spiegel veroorzaakt trillingen, maar dit lijken we vaak te vergeten. Bij fotografie is overal aan gedacht, dus ook aan de trilling veroorzaakt door je spiegel. Dit pak je aan met de spiegelopklapfunctie. Als de spiegelopklapfunctie aan staat druk je een eerste keer op de ontspanknop om de sluiter te openen. Er wordt nu nog geen foto gemaakt. Pas bij de tweede keer drukken op de ontspanknop wordt de foto gemaakt.

Download hier de Nachtfotografie Checklist en streep af wat je al gedaan hebt!

Tip 5. Ruisonderdrukking aan hebben staan

Wat ik vaak tijdens mijn workshops avondfotografie zie is dat het soms erg lang duurt voordat de camera klaar is met het maken van de foto. Dan staat waarschijnlijk de ruisreductie (NR Long Expusure) van de camera aan. Hierdoor duurt het maken van een foto twee keer zo lang. De camera maakt eerst een normale opname. Daarna maakt de camera een zwarte opname om die vervolgens met de eerste foto te vergelijken. Het resultaat is een foto met minder ruis. Als jouw sluitertijd op 25 seconden ingesteld staat, dan treed daarna ruisonderdrukking in. Ook dit duurt dan 25 seconden. Is jouw sluitertijd 60 seconden, dan duurt dit maar liefst 120 seconden. Als je niet weet dat ruisreductie op jouw camera aan staat, dan kan het erg vervelend zijn om steeds te moeten wachten.

Als je je foto’s bewerkt, dan zou ik aanraden om ruisreductie uit te zetten. Jij kan in de nabewerking ruis verminderen en hebt hierbij meer controle over het eindresultaat. Bewerk jij je foto’s niet? Dan is het aan te raden om wél van de ruisonderdrukking gebruik te maken. Houd daarbij rekening met de dubbele sluitertijd. Lees hier meer over de instelling ruisonderdrukking.

Tip 6. Geen zonnekap gebruiken

Een zonnekap gebruiken tijdens nachtfotografie? Jazeker! Je zonnekap is voor twee dingen heel belangrijk. Allereerst bescherming. Veel mensen gebruiken een UV-filter ter bescherming van de lens. UV-filters zijn goedkoop en ze beschermen het glas van de lens tegen krassen en stoten. Tijdens nachtfotografie kan een uv-filter echter voor vervelende lens flares zorgen. Draai je uv-fulter ‘s avonds van je lens af en plaats je zonnekap daarvoor in de plaats. Jouw zonnekap is nu jouw bescherming tegen stoten en krassen en ook goedkoop om te vervangen mocht ie kapot gaan.

De tweede belangrijke reden is dat het die vervelende lensflares verminderd. Een lensflare komt voor als er licht in je lens schijnt. Dit licht gaat vervolgens reflecteren in je lens waardoor je die lichtvlekken krijgt. Door de zonnekap voorkom je dat het licht direct in je lens gaat schijnen en voorkom je lichtvlekken. De zonnekap geeft geen 100% garantie. Dat ligt volledig aan de richting van het licht en aan hoelang je zonnekap is. Een zonnekap van een groothoeklens is bijvoorbeeld zeer kort, terwijl de zonnekap van een telelens vaak erg groot is. Een laatste reden is dat er tijdens lichte regen minder snel spetters op je lens terecht komen als je de zonnekap gebruikt.

Tip 7. Niet op het juiste moment op pad gaan

Natuurlijk kan je de gehele dag door mooie foto’s maken, maar het tijdstip van de dag is sfeerbepalend. Heb je al eens van het blauwe uurtje gehoord? Dat is voor velen hét moment om erop uit te gaan. Tijdens het blauwe uurtje krijg je een mooie blauwe lucht te zien. Er is gedurende het blauwe uurtje een goede balans in het licht. De verschillen tussen licht en donker zijn dan nog niet zo enorm groot. Wanneer vindt het blauwe uurtje plaats? Dit vindt plaats in het uur na zonsondergang. Via de website bluehoursite.com kan je overal ter wereld de blue hour tijden bekijken, ook in de toekomst.

Ga je op pad na het blauwe uurtje in het pikkedonker? Ook dat kan heel mooi zijn! Dan worden je sluitertijden al heel snel heel lang, bijvoorbeeld een minuut of anderhalf. Let echter goed op donkere schaduwen en uitgebeten hooglichten.

Tip 8. Scherpte niet controleren

Het is een ontzettend simpele handeling, maar het wordt vaak vergeten. Als je foto gemaakt is, bekijk de foto dan goed! Je LCD-scherm is maar klein. Je kan hier niet meteen zien of een foto volledig scherp is, ja of nee. Door altijd achteraf via je LCD-scherm in te zoomen op de foto kan je je scherpte gemakkelijk controleren. Vooral bij handmatig scherpstellen zou ik dit niet vergeten. Het moment waarop je foto scherp wordt is zeer klein, dus fouten worden snel gemaakt.

Tip 9. UV-filter gebruiken

Een UV-filter wordt vaak op het objectief geschroefd ter bescherming. Echter vergroot het de kans op lensflare aanzienlijk. De kans op lensflare is tijdens nachtfotografie al groot, maar wordt door het filter nog groter. Het is dus aan te raden om het UV-filter er tijdens de nacht altijd af te schroeven. Gebruik in plaats van je UV-filter je zonnekap zoals hierboven in tip 6 stond beschreven. Meer voor- en nadelen over het UV-filter lees je hier.

Tip 10. Histogram niet checken

Jouw camera heeft beperkingen. Bij te grote contrastverschillen kan het resultaat soms behoorlijk tegenvallen. De lucht wordt veel te licht waardoor je geen blauwe lucht meer ziet of je voorgrond wordt veel te donker. Bij nachtfotografie uit dit zich in hele donkere schaduwen of hele uitgebeten lichtbronnen zoals lantaarnpalen of winkeletalages. Er is niet genoeg detail meer zichtbaar in deze delen. Dit betekent dat je hier in de nabewerking weinig aan kunt doen om dit weer terug te halen.

Voorbeeld histogram.

Door je histogram goed te bekijken kan je je belichting controleren en in de gaten houden of er geen delen heel erg onder- of overbelicht zijn. Je kunt dan zien of je de details in deze delen nog goed terug kunt halen of niet. Het laat je ook zien of je de belichting nog kunt verbeteren. Als je foto te donker lijkt en het histogram staat links, dan kan je de sluitertijd langer maken.Je zal zien dat je foto lichter wordt en dat het histogram zich naar het midden of naar rechts verplaatst.

Het kan zijn dat de contrastverschillen te groot zijn. ls dat het geval is, maak dan een HDR foto. Lees hier alles over je histogram.

Tip 11: Een te groot diafragmagetal gebruiken

Fotograferen met een groot diafragma, een laag diafragmagetal, zorgt voor weinig scherpte. Hoe meer je je diafragma dicht knijpt, een hoger diafragmagetal, hoe meer scherpte je krijgt. Dan lijkt het logisch om op diafragma f 16 of f 22 te fotograferen voor een optimale scherpte. Dat is niet zo. Bij een te klein diafragma kan er diffractie optreden wat resulteert in onscherpte in je foto. De meeste scherpte ligt over het algemeen tussen de f 8 en f 11. Zet je diafragma op f 16 of hoger als je lichtbronnen als sterren wilt fotograferen.

Tip 12: Niet goed weten hoe de belichtingsdriehoek werkt

Jouw camera is in de automatische stand is een beetje de weg kwijt tijdens avondfotografie. Door het gebrek aan licht kan de camera moeite hebben met scherpstellen en met lichtmeting. Voor het mooiste resultaat is het van belang dat je de camera in de M-stand zet, in de handmatige stand. Daar is kennis voor nodig. Niet alleen kennis over hoe je je camera instelt, maar ook kennis over de werking en effecten van sluiterrtijd, diafragma en ISO.

Op Avondfotografie.nl probeer ik jou hiermee zo goed mogelijk te helpen. Je kunt er van alles over lezen en tijdens mijn workshops begeleid ik jou stap voor stap in het handmatig instellen van de camera.

Online cursus nachtfotografie

Leer van A tot Z hoe je de mooiste nachtfoto’s maakt:

• Ruim 4 uur aan lesmateriaal
• 10 uitdagende doe-opdrachten met feedback
• In eigen tijd en tempo

Meer informatie