Fotograferen met een star tracker | Astrofotografie tips

In de wereld van astrofotografie draait alles om lange sluitertijden zodat er zo veel mogelijk licht op de sensor valt. Je kunt dan meer sterren en details laten zien. Echter ben je gebonden aan een maximale sluitertijd. Is je sluitertijd te lang, dan worden sterren kleine streepjes door de draaiing van de aarde.

Hoe kan je dan toch een lange sluitertijd kiezen zonder dat sterren streepjes worden? Dat kan door te fotograferen met een star tracker. Met een star tracker ben je niet meer gebonden aan een maximale sluitertijd en kan de sluitertijd zonder problemen oplopen tot enkele minuten.

Dit artikel is verschenen in het uitgebreide Praktijkboek Astrofotografie, geschreven door Renzo Gerritsen en astrofotograaf Corné Ouwehand. Wil je meer informatie over het Praktijkboek Astrofotografie? Bezoek dan deze link.

Fotograferen met een star tracker

Een star tracker is een apparaat dat als het ware de draaiing van de aarde compenseert. Een tracker volgt de baan van de sterren waardoor je geen streepjes zult zien. Zo kun je ontzettend lang belichten waardoor je ISO-waarde ook lager kan blijven. Je krijgt minder last van ruis en kunt meer details in je foto vastleggen.

Er zijn twee soorten star trackers:

• Mechanische tracker;
• Tracker op accu en/of netstroom

Mechanische tracker

Een mechanische tracker is niet afhankelijk van een accu of externe stroomvoorziening. De tracking wordt geactiveerd door de tracker op te winden, net zoals bij een eierwekker (inclusief het tikkende geluid van een eierwekker). Deze manier van tracken is voor Melkweg fotografie meer dan voldoende.

Tracker op accu

Wil je dieper het heelal induiken en deepsky foto’s maken? Kies dan voor een star tracker die een stroomvoorziening nodig heeft. Dit soort trackers zijn meer geschikt voor deepsky fotografie, omdat het uitlijnen van de tracker een stuk nauwkeuriger is. Hierdoor worden de sterren beter gevolgd en kan je nog langer belichten. Fotografeer je met meer millimeters, dan is een tracker met stroomvoorziening beter.

Sterren zijn kleine streepjes geworden.

Foto gemaakt met star tracker. De sterrenhemel bevat veel meer details.

Hoe gebruik je een tracker?

De tracker monteer je op je statief. Zorg voor een zwaar en stabiel statief zodat er zo min mogelijk beweging kan ontstaan. Zorg ervoor dat het statief volledig waterpas staat. Vervolgens is het zaak om de tracker uit te lijnen. Woon je op het noordelijk halfrond, dan lijn je de tracker uit op de Poolster (Polaris). Door de tracker uit te lijnen op de Poolster wordt de baan van de sterren gevolgd. Dit is een nauwkeurig klusje. Bij een niet goed uitgelijnde tracker zie je sneller star trails en kan je minder lang belichten. Neem hier dus goed de tijd voor. Daar heb je achteraf alleen maar profijt van.

Het uitlijnen is bij elke tracker in grote lijnen hetzelfde. Dit doe je met behulp van een poolzoeker die je in een houder plaatst. Een poolzoeker is een kijker waar je van onder doorheen kijkt. Zie je de Poolster door de kijker, dan is de tracker goed uitgelijnd. Nadat je je tracker hebt uitgelijnd kun je je camera bevestigen. De camera wordt boven op de tracker geplaatst en kan door middel van een balhoofd in de juiste positie worden gezet. Je kunt nu aan de slag. Hierbij is het belangrijk dat je niet meer je statief verplaatst of er per ongeluk tegenaan stoot. Je pooluitlijning is dan niet meer accuraat.

Verschillende trackers

Er zijn diverse trackers te koop in vele verschillende soorten, maten en prijsklassen. Voor Melkweg fotografie heb je geen hele dure tracker nodig. Een simpele tracker die doet wat ie hoort te doen is voldoende. Wil je toch wat meer ‘deepsky’ foto’s maken met een teleobjectief of telescoop, dan is een tracker die wat meer gewicht aan kan, een accu heeft en degelijker is gebouwd een betere keuze.

Afhankelijk van de tracker die je hebt aangeschaft kan je ook andere hemelobjecten volgen zoals de maan of de zon. Sommige trackers hebben hier een specifieke stand voor. Je kunt soms ook de snelheid van de tracking veranderen: halve snelheid, 2x, 4x, of meer. Dit is een handige functie voor als je snel star trails wilt krijgen.

Doordat de star tracker met de sterren meebeweegt, wordt de voorgrond onscherp. Je hebt daarom een aparte, scherpe foto nodig van de voorgrond. Daarna voeg je deze foto’s samen tot één geheel in Adobe Photoshop. Later in het boek lees je hier meer over.

Korte tips voor als je wilt beginnen

Ga je voor het eerst fotograferen met een star tracker, start dan met een groothoekobjectief van 14 tot 20 mm en hanteer sluitertijden van 2-3 minuten. Pas de sluitertijd aan, afhankelijk van het brandpuntsafstand. Over het algemeen geldt: hoe langer de brandpuntsafstand, hoe korter de sluitertijd. Als je een reeks foto’s hebt gemaakt, dan kan je met behulp van stacking de foto’s samenvoegen voor optimale details.

Plaats altijd de camera na het uitlijnen op de tracker. Heb je je camera na het uitlijnen op de tracker geplaatst, controleer dan je uitlijning en corrigeer indien nodig. Check na het maken van een foto altijd het eindresultaat of je niet toch kleine streepjes ziet.

De volgende stap

Je hoeft niet meteen een star tracker aan te schaffen. Wij raden aan om eerst de basis van astrofotografie onder de knie te hebben voordat je met een star tracker aan de gang gaat. Voel je op een gegeven moment dat je tegen beperkingen aanloopt en dat je meer wilt, dan kan je de aanschaf van een star tracker overwegen om naar de volgende stap te gaan; het vastleggen van de nachtelijke hemel met maximale details.

Word lid van onze facebookgroep

Deel jouw mooiste foto’s in onze interactieve facebookgroep ‘Avondfotografie – Avond & Nacht‘! Dit zijn de voordelen als je lid bent:

• Krijg antwoord op al jouw vragen
• Laat je inspireren door andere leden
• Handige tips en laatste nieuwtjes op fotografiegebied

Word lid van onze facebookgroep