(On)verklaarbare lichtstrepen: satelliet, vliegtuig of vallende ster in je foto?
‘’Wat gaaf, ik heb een vallende ster in mijn foto!’’ Of is het wellicht toch iets anders? Soms zie je een lichtstreep die je niet meteen kunt verklaren. Is het een satelliet of een vallende ster? Of is het toch een vliegtuig? In dit onderwerp lees je hoe je verschillende lichtstrepen van elkaar kunt onderscheiden.
Dit artikel komt uit het Praktijkboek Astrofotografie (136 pag, hardcover).
Vliegtuigen
De knipperende navigatielichten van een vliegtuig laten een duidelijk stippenpatroon zien in de foto. Naast dit stippenpatroon vind je een continue lichtstreep. Vliegtuigen zijn daarom gemakkelijk te herkennen. Het verschil tussen een satelliet en een vallende ster is echter lastiger te herkennen.
Satelliet of een meteoor?
Als je een satelliet of meteoor met eigen ogen waarneemt, dan is het verschil vrij duidelijk. Een satelliet beweegt zich langzaam en geleidelijk over de nachtelijke hemel, een vallende ster zie je letterlijk in een flits voorbij vliegen. Het verschil wordt een stuk minder duidelijk als je een van de twee in je foto terug ziet. Bij zowel een satelliet als vallende ster kan je een vergelijkbare lichtstreep zien.
In het geval van een satelliet wordt deze lichtstreep veroorzaakt doordat de satelliet het licht van de zon reflecteert. Een satelliet zie je meestal als dunne streep in je foto. Bij een vallende ster wordt de lichtstreep veroorzaakt doordat de meteoor de atmosfeer van onze aarde binnenkomt. Hierdoor ontstaat wrijving en begint de meteoriet te ontbranden. In plaats van een dunne lichtstreep krijg je een lichtstreep met een duidelijk en oneven verloop te zien.
Ook een satelliet kan een verloop laten zien. Dit komt door de rotatie van de satelliet. De satelliet treedt in- of uit de schaduw van de aarde. Treedt de satelliet uit het licht en in de schaduw, dan zal deze vervagen in de duisternis. Treedt de satelliet uit de schaduw en in het licht, dan zal de lichtintensiteit langzaam toenemen. In tegenstelling tot een vallende ster is het verloop van een satelliet geleidelijk en regelmatig.
Meteoren hebben doorgaans een lang verloop doordat ze opwarmen, langzaam helderder worden en daarna heel snel verbranden. Soms explodeert een meteoor waardoor er halverwege of aan het einde van de lichtstreep een uitbarsting van licht kan ontstaan. Dat is een spectaculair beeld. Daarnaast kunnen vallende sterren een bepaalde kleur krijgen. De kleur van een meteoor hangt af van de chemische samenstelling van de meteoriet.
Vandaag de dag zweven er duizenden satellieten rondom de aarde. Er zijn zoveel satellieten in de lucht dat er op vrijwel iedere foto een satelliet zichtbaar is. Dit kan als storend worden ervaren, maar het kan ook juist een leuke bijkomstigheid zijn, vooral als je bekende satellieten hebt vastgelegd.
Meerdere opnames
Een makkelijke test om te zien of je te maken hebt met een satelliet of vallende ster is het maken van meerdere foto’s achter elkaar. Maak je twee foto’s achter elkaar en heb je in beide foto’s dezelfde lichtstreep? Dan is het een satelliet en geen vallende ster. Een vallende ster is meestal maar een fractie van een seconde zichtbaar, terwijl een satelliet minutenlang zichtbaar kan zijn.
Er is geen plekje meer te vinden waar de mens geen sporen achterlaat. Vandaag de dag zweeft er 7,5 miljoen kilo puin in de ruimte. Wat vind jij hiervan?