Aan de slag met light painting!
Avondfotografie heeft iets betoverends. Door te fotograferen met een lange sluitertijd ga je effecten zien die je met het blote oog niet ziet. Denk aan lichtstrepen of stervorming. Als je eenmaal weet hoe je deze effecten kunt bereiken, kun je ze ook op een andere manier gebruiken. Voor light painting bijvoorbeeld: een creatieve manier van fotograferen waarmee je de meest bijzondere foto’s maakt.
Met light painting kun je prachtige lichtschilderijen en je eigen fantasiewereld maken. We leggen je in dit artikel uit wat er allemaal komt kijken bij het maken van zo’n foto, welke instellingen je nodig hebt en welke benodigdheden je zoal kunt gebruiken.
Soorten light painting
Light painting kun je onderverdelen in drie verschillende categorieën, elk met hun eigen werkwijze en resultaat.
• Camerabeweging
• Schilderen met licht
• Tekenen (en schrijven) met licht
We leggen deze drie varianten hieronder kort uit.
Camerabeweging
Bij camerabeweging beweeg je de camera tijdens het maken van een foto. Kies een sluitertijd van bijvoorbeeld 5 seconden, druk de foto af en draai met je camera in het rond totdat de foto gemaakt is. Laat je verrassen door het resultaat! Voor de echte waaghalzen bestaat er ook nog een variant die ‘Camera Throwing’ heet. Hierbij gooi je tijdens de opname je camera in de lucht in de hoop op een spectaculaire foto. Wel zorgen dat je daarna je camera weer vangt natuurlijk!
Schilderen met licht
Bij deze variant ga je een onderwerp als het ware ‘beschilderen’ met licht. Als je ’s nachts fotografeert, kan je onderwerp erg donker zijn. Door tijdens de opname met een zaklamp op je onderwerp te schijnen, kun je het onderwerp belichten. Je lichtbron is hierbij geen creatief doel op zich (zoals bijvoorbeeld bij tekenen met licht), maar echt een hulpmiddel om je belichting te optimaliseren. Speel vooral met verschillende belichtingshoeken; het maakt voor het resultaat bijvoorbeeld uit of je je onderwerp van achter of van onder belicht.
Tekenen met licht
Tekenen met licht is de meest populaire vorm van light painting. Met behulp van een lichtbron is het mogelijk om bijvoorbeeld je naam of figuurtje te schrijven. Die lichtbron hoeft niet ingewikkeld te zijn: met een sterretje dat je snel ronddraait in een vooraf bepaalde vorm of met een glowstick bereik je al snel resultaat. Je kunt ook andere lichtbronnen gebruiken, voor echte lichtkunstwerken. In de rest van deze cursus-module focussen we vooral op deze categorie van light painting.
Camera drawing.
Instellingen
Wat betreft je instellingen zijn er naast de sluitertijd nog een aantal andere dingen waar je op moet letten. Hieronder vind je een aantal basis-instellingen die als leidraad kunnen dienen. Maar ga vooral ook zelf experimenteren: dat is juist wat toveren met licht zo leuk maakt!
Sluitertijd
Bij een light painting-foto moet je je camera de tijd gunnen om het licht te kunnen registreren. Een sluitertijd van 5 seconden, 10 seconden of zelfs langer is niet ongewoon. Hoe langer de sluitertijd, hoe langer je de tijd hebt om je lichtkunstwerk te maken. Het is het handigst als je fotografeert in de bulb-stand. Met de bulb-stand heb je de volledige controle over je sluitertijd. Druk de foto af als je begint met schilderen en stop de opname als je klaar bent. Hiermee kun je lichtvervuiling voorkomen.
Ook belangrijk: zorg dat je onder- of overbelichting voorkomt. Houd goed je lichtmeter en histogram in de gaten en blijf experimenteren. Lukt het de eerste keer niet? Probeer het dan nog eens, net zolang tot je tevreden bent met het resultaat.
Verder is het bij een lange sluitertijd aan te raden om een statief te gebruiken, zodat je foto’s scherp blijven. Ook kun je werken met een afstandsbediening of de zelfontspanner van je camera.
Iso-waarde
Hoe hoger de iso-waarde staat ingesteld, hoe lichter je foto wordt. Bij light painting kies je echter beter een lage iso-waarde. Hiermee voorkom je ruis. Hoe hoger je je iso-waarde instelt, hoe meer ruis je namelijk zult zien. Is je foto nu te donker? Geen paniek! Door je diafragma open te draaien of je sluitertijd
langer te maken, kun je je foto alsnog lichter maken, maar dan zonder die nare ruis.
Diafragma
Stel je diafragma in tussen F 8 en F 11. Dit zorgt voor de meeste scherpte. Heb je een voorgrond in je foto of wil je spelen met onscherpte? Stel je diafragma dan in tussen F 2.8 of F 5.6.
Witbalans
Welke witbalans je moet instellen, hangt deels af van het formaat waarin je fotografeert. Als je dat in raw doet, heb je meer mogelijkheden in de nabewerking en kun je achteraf je witbalans aanpassen. Stel desnoods je camera zo in dat je foto’s in zowel jpeg als inr rawworden opgeslagen als je nog niet zoveel ervaring hebt met nabewerking.
Fotografeer je in jpeg? Stel dan de witbalans in tussen 3200 K en 4000 K als je koude kleuren wilt. Stel je witbalans in tussen 5500 K en 7000 K als je warme kleuren wilt. Je kunt ook een voorinstelling gebruiken. Wil je koude kleuren, dan kun je Gloeilamp ofH Halogeenk kiezen. Voor warme kleuren selecteer je Bewolkt of Schaduw.
Scherpstellen
Een andere uitdaging tijdens lightpainting is scherpstellen. De kans is groot dat je autofocus moeite heeft met scherpstellen of helemaal niet kan scherpstellen. Zet je autofocus uit en manual focus aan. Schakel vervolgens je Live View in. Heb je je compositie gekozen? Maak dan gebruik van de focus magnifier om je beeld dichterbij te halen. Als je vervolgens aan de scherpstelring van je objectief draait, zie je het beeld scherp en onscherp worden. Stop op het moment dat je beeld volledig scherp is.
Dit is een goede manier om scherp te stellen, maar wat doe je als je geen licht hebt? Dan moet je licht creëren. Schijn bijvoorbeeld een zaklamp richting de camera op de plek waar je gaat staan. Vervolgens kun je scherpstellen op de zaklamp. Je kunt ook je tas op die plek neerzetten en licht op de tas schijnen. Dan kun je op de tas scherpstellen. Heb je scherpgesteld, maar is je onderwerp wat van positie verplaatst? Stel dan altijd opnieuw scherp en controleer achteraf je scherpte.
Omgeving
Om licht goed tot zijn recht te laten komen, heb je natuurlijk ook een donkere omgeving nodig. Hoe donkerder je omgeving, hoe duidelijker je lightpainting-foto zal worden. Daarnaast kunnen andere lichtbronnen zoals lantaarnpalen voor veel afleiding zorgen. Je kunt er ook voor kiezen om je omgeving onderdeel te laten uitmaken van je foto, dat kan het effect vaak versterken. Ook dan moet je er wel voor zorgen dat storende
lichtbronnen je foto niet nadelig beïnvloeden.
Benodigdheden
Voor lightpainting heb je natuurlijk licht nodig. Daarnaast kun je bijzondere effecten bereiken met attributen. Daarbij gaan we uitgebreid in op staalwol, waarmee je
spectaculaire effecten kunt bereiken.
Lichtbron
Als je thuis aan de slag wilt gaan met lightpainting is een simpele zaklamp of fietslamp voldoende. Het wordt al snel veel leuker als je gekleurde lichtjes gebruikt in plaats van alleen wit. Je kunt gekleurde folie op je zaklamp plakken om verschillende kleuren te krijgen of gebruik het achterlicht van je fiets, vingerlampjes, sterretjes of glowsticks.
Als je het groter aan wilt pakken, kom je met knutselen een heel eind. Je kunt bijvoorbeeld een soort lichtzwaard maken door een zaklamp in een doorzichtige pvc-buis te stoppen. Led-strips doen het vaak ook erg goed.
Hierbij geldt vooral: experimenteer! Je kunt huis-, tuin- en keukenvoorwerpen gebruiken (plak lampjes op een paraplu of op het wiel van je fiets) of een echt fotografie-attribuut zoals een lensbal.
Staalwol fotografie
Heel populair bij light painters is slingeren met staalwol: hét recept voor spetterende beelden. Je kunt er namelijk een enorme vonkenregen mee creëren. Wil je met staalwol werken, dan komt er wel iets meer voorbereiding bij kijken. En: voor het beste resultaat fotografeer je met zijn tweeën.
Benodigdheden
• Staalwol (zo fijn mogelijk)
• Garde
• Touw of riem om mee te zwaaien
• 9-volts batterij of aansteker
• Water
• Donkere, katoenen kleding
• Veiligheidsbril
Werkwijze
Stop wat staalwol in een garde. Zorg ervoor dat je fijn staalwol hebt (hoe meer nullen, hoe fijner) en trek het iets uit elkaar zodat er genoeg zuurstof bij kan komen. Maak vervolgens de garde vast aan een stuk touw of hondenriem zodat je met de garde kunt zwaaien. Als je partner klaar is om de foto te maken, steek je het staalwol aan met de batterij of aansteker en zwaai je de garde zo hard mogelijk rond. Je creëert hiermee een vonkenregen. Door de lange sluitertijd zie je die vonken mooi terug in je foto. Probeer het eerst eens uit zonder staalwol om gevoel te krijgen, voordat je het met staalwol gaat proberen.
Als je staalwol fotografie gaat doen, moet je wel om jouw veiligheid en die van anderen denken. Heb altijd water bij de hand, draag een veiligheidsbril en dichte, beschermende kleding en doe het niet als het al lange tijd droog is: je wilt natuurlijk niet dat een van jouw vonkjes een natuurbrand veroorzaakt!
Tot slot
Als je aan de slag gaat met lightpainting, probeer dan lekker veel instellingen en attributen uit. De mogelijkheden zijn namelijk eindeloos. Hoe meer je experimenteert, hoe makkelijker en leuker het wordt. Tot slot de laatste en misschien wel belangrijkste tip: heb plezier!
Word lid van onze facebookgroep
Deel jouw mooiste foto’s in onze interactieve facebookgroep ‘Avondfotografie – Avond & Nacht‘! Dit zijn de voordelen:
- Krijg antwoord op al jouw vragen
- Laat je inspireren door andere leden
- Handige tips en laatste nieuwtjes op fotografiegebied
