De maan fotograferen is niet makkelijk, hoeveel blogs met tips je ook leest, ondervond ook Renzo Gerritsen. In deze blog vertelt Renzo je zijn moeilijkheden en ervaringen tijdens het fotograferen van de maansverduistering op 27 juli 2018. Hierdoor weet je wat je in de praktijk kan verwachten en welke veelgemaakte fouten je kunt maken (en kunt voorkomen).

27 juli, de maansverduistering:

Voorbereiding

Gefascineerd door de sterrenhemel en alles wat daarbij komt kijken, samen met mijn liefde voor fotografie, was reden genoeg om op 27 juli de langste maansverduistering van de 21e eeuw te fotograferen. Hiervoor was een goede voorbereiding nodig, omdat ik de maan in combinatie met het landschap wilde fotograferen. Wetende dat de maan laag op zal komen geeft een voordeel. Je kunt dan bijzondere creative foto’s maken, bijvoorbeeld met de maan naast een kerktoren of met een landschap op de voorgrond. Je plaatst de maan dan echt in perspectief. Om dat perspectief te benadrukken kan je het best een teleobjectief gebruiken. ik huurde de Sigma 150-600mm om de maan zo dichtbij mogelijk in beeld te kunnen brengen.

Locatie

De duinen van Zandvoort waren een mooie locatie om de maan te fotograferen. Er is relatief weinig lichtvervuiling en de welvende duinen zijn zeer geschikt als mooie voorgrond in de maanfoto. Maar hoe heb ik dit voorbereid? Dat heb ik voorbereid met websites of apps zoals mooncalc.org. Op Mooncalc.org vind je alle informatie over de maan: wanneer en waar de maan op komt, hoe hoog hij staat, wanneer de maan zichtbaar is boven de horizon en nog veel meer. Je kan ook in de toekomst kijken en je locatie checken. Als je dan de maan naast een kerktoren wilt plaatsen, dan kan je dat met deze website zorgvuldig plannen. Kies de locatie die je wilt kiezen en bekijk of de maan op de gewenste plek terecht komt, rond welk tijdstip en op welke hoogte. Zo maak jij de beste kans om het perfecte plaatje te maken.

 

MoonCalc.org

MoonCalc.org

 

Laat het weerbericht je niet foppen

Tsja, het weer. Dat werkt niet altijd mee. Ik was in de duinen van Zandvoort om de maansverduistering te fotograferen en zag in de voorspellingen dat het onbewolkt zou zijn. Daar was ik natuurlijk hartstikke blij mee! Wat ik helaas snel vergat was dat de maan en sterren niet bepaald op kleine afstand van de aarde liggen. Het weerbericht had gelijk. Boven Zandvoort was het onbewolkt. In de verte kon je echter smog en wolken zien die kilometers verderop lagen en het zicht op de maan belemmerden. Hoe goed de voorbereiding ook is, je blijft uiteindelijk overgeleverd aan de weergoden. Doordat de wolken roet in het eten gooiden kon ik het perfecte plaatje dat in mijn hoofd zat uiteindelijk helaas niet uitvoeren. Maar, hoe slecht de weersvoorspelling ook is, probeer het toch! Je kan ook voor aangename verrassingen komen te staan.

Uiteindelijk, net na het hoogtepunt van de verduistering rond 22:30u, zagen we de maan. Hop, spullen klaarzetten en zo snel mogelijk beginnen met fotograferen. Dat leverde dit eerste resultaat op: de bloedmaan, waarbij de verduistering nog deels te zien is. Helaas geen voorgrond, maar wel een prachtig plaatje.

 

Maansverduistering bloedmaan 27 juli

EXIF: 600 mm, 0,5 sec, f 6.3, ISO 2500.

Het fotograferen:

Veelgemaakte fout bij gebruik van de timer

Als je fotografeert met een telelens, dan weet je dat een telelens ontzettend gevoelig is voor beweging. Elke minuscule beweging zal je terugzien in je foto. Dat je daarvoor een afstandsbediening of timer moet gebruiken is inmiddels een veel gegeven en essentiële tip. Er is echter een maar als je de ingebouwde timer gebruikt. Gebruik je de ingebouwde timer en druk je met je vinger de foto af? Zet de timer van je camera dan op minstens 5 seconden, beter nog, op 10 seconden. Dan weet je zeker dat de trilling uit de lens verdwenen is. Denk je dat 2 seconden wel genoeg is? Probeer dan flink op je onderwerp in te zoomen via je LCD-scherm (live view). Dan zie je elke trilling heel duidelijk en dan kan je goed zien dat 2 seconden vaak niet genoeg is. Dit is een basic tip, maar wordt onderschat.

Het niet gebruiken van de spiegelopklapfunctie

Een ander punt wat ik graag wil uitlichten is je sluiter. Het open- en dichtslaan van je sluiter veroorzaakt ook trilling. Voorheen had ik vaak het probleem dat mijn beelden licht onscherp waren, ondanks dat ik alle instellingen goed had staan en een stevig statief had. Wat bleek: het openen en sluiten van de sluiter was de boosdoener. Sindsdien zet ik hem op de Stille Stand (spiegelopklapfunctie) en heb ik geen enkel probleem meer met onscherpte. Dit kan het verschil maken!

Tot slot nog wat andere basic tips om je scherpte te bevorderen:

  • Zet je statief zo laag mogelijk. Zo krijgt wind er zo min mogelijk vat op en staat je statief stabieler
  • Zet de beeldstabilisatie UIT
  • Manuele focus aan (handmatig scherpstellen heeft de voorkeur)
  • Blokkeer eventueel wind zoveel mogelijk met je lichaam
  • Verwijder de nekstrap als het veel beweegt door de wind

 

EXIF: 600mm, 1/100, f 6,3, ISO 16.000.

 

Instellingen

Je kunt op internet veel lezen over de instellingen die je het best kunt gebruiken. In de praktijk is het moeilijker dan je denkt. Doordat de maan snel beweegt zijn lange sluitertijden niet mogelijk en de maan verandert snel van lichtsterkte. Dit komt omdat de maan een opkomst en een ondergang heeft, net als de zon. Tijdens een verduistering is dit verschil vele malen groter. Je blijft een tijdje klooien voordat je de juiste instellingen hebt. Het geeft dus niet als je niet meteen een goed resultaat te zien krijgt.

Snelle sluitertijd en hoge ISO-waarden

In mijn geval tijdens de verduistering hanteerde ik een sluitertijd van rond 1/100. Door enkele testfoto’s zag ik dat dit de juiste sluitertijd was om de maan scherp in beeld te brengen. Hoe wist ik dit? Doordat ik onscherpe foto’s kreeg bij een langzamere sluitertijd zoals 1/25 of 1/10, puur door de beweging van de maan. Ik had een minimale diafragma van f 6.3. Dit was het minimale diafragma met de 600mm lens op 600mm. Als je deze instellingen eenmaal weet hoef je je hier niet meer druk om te maken.

Dan blijft er één instelling over: ISO. De gekozen ISO waarde was in dit voorbeeld maar liefst ISO 16.000. Dat is flink. De sluitertijd was zo ongeveer een vast gegeven, net als diafragma. Omdat het beeld te donker was moest de ISO worden verhoogd (of verlaagd als er meer licht op de maan valt). Bij ISO 16.000 kreeg ik geen clean resultaat door ruis, maar wel een acceptabel resultaat. De maan zal op je LCD scherm niet meteen 100% scherp lijken als je inzoomt, maar dat valt op de computer niet erg op.

Je ziet dat de instellingen per foto verschillen. Dat komt door het verschil in lichtsterke van de maan. Waarom heb ik zo’n hoge ISO ingesteld? Omdat de helderheid van de maan een stuk minder was door de verduistering en omdat ik met een enorme 600mm lens fotografeer. Dit heeft allemaal invloed op de belichting van je foto. Neem deze instellingen dus niet meteen over, omdat het verschilt per situatie en per apparatuur.

Scherpstellen gaat niet altijd van harte

Handmatig scherpstellen is zeker aan te raden, omdat de camera moeite zal hebben met automatisch scherpstellen op de maan. Zet je camera op handmatige focus, zet je live view aan en zoom via je LCD-scherm in op de maan. Vervolgens draai je aan je scherpstelring, net zolang tot je alle details van de maan ziet. Als dat het geval is, dan is je scherpte goed. Dat klinkt makkelijker dan gedaan, maar dat is het niet. Als de maan genoeg licht geeft gaat het scherpstellen gemakkelijk. Geeft de maan niet zoveel licht, wat bij een verduistering het geval is, dan kan je heel moeilijk zien of de scherpte goed is. Waar ligt dat aan?

  • Kwaliteit van je beeldscherm
  • Je zoomt ver in op je onderwerp via je LCD-scherm
  • Je gebruikt hoogstwaarschijnlijk een telelens

Als het donker wordt heeft je LCD-scherm de nijging om meer ruis te vertonen. Dit maakt het zien van de details wat lastiger. Daarnaast wordt bij ver inzoomen via je LCD-scherm op je onderwerp de kwaliteit van je scherm een heel stuk minder. Ook nu zie je de details slecht en lijkt de foto onscherp, ook als je het onderwerp scherp draait. Ten derde; als je met een telelens inzoomt wordt de kleinste beweging een aardbeving. Probeer in dat geval maar eens scherp te stellen op je onderwerp. Het is een kwestie van veel proberen, controleren, opnieuw instellen en niet opgeven.

 

Volle maan fotograferen avondfotografie

 

Over de maansverduistering

Een maansverduistering of ‘eclips’ gebeurt als de aarde precies tussen de zon en de maan in komt te staan. De maan beweegt zich dan door de schaduw van de aarde en daardoor valt er geen direct zonlicht meer op het maanoppervlak. Het zonlicht dat langs de aarde schijnt wordt in de dampkring verstrooid. Net zoals bij een zonsondergang gebeurt dat het minste met rood licht en daardoor kleurt de maan tijdens de eclips bloedrood.

 

10 waardevolle tips om je scherpte te verbeteren

Gratis e-book: 10 waardevolle tips voor optimale scherpte

Zelfs de kleinste trilling kan voor onscherpe foto’s zorgen. Voorkom onscherpe foto’s door dit e-book in huis te halen! Deze 10 tips zullen jouw scherpte gegarandeerd verbeteren. Het e-book vertelt o.a. over:

  • Diafragma
  • Gebruiken van de spiegelopklapfunctie
  • Vind de sweet spot

Download hier het gratis e-book!